Viêm gan B do virus viêm gan B (HBV) gây ra. Virus này lây truyền chủ yếu qua máu và các dịch cơ thể. Các yếu tố nguy cơ chính bao gồm:

• Tiêm chích ma túy: Sử dụng chung kim tiêm bị nhiễm.
• Quan hệ tình dục không an toàn: Không sử dụng bao cao su với người nhiễm HBV.
• Từ mẹ sang con: Mẹ bị viêm gan B có thể truyền virus cho con trong quá trình sinh nở.
• Truyền máu hoặc sản phẩm máu: Nguy cơ này đã giảm đáng kể do sàng lọc máu nghiêm ngặt.
• Tiếp xúc với máu bị nhiễm: Qua vết thương hở, vết cắt khi làm việc trong môi trường y tế.
• Xăm mình, xỏ khuyên: Sử dụng dụng cụ không được khử trùng đúng cách.
• Dùng chung vật dụng cá nhân: Dao cạo râu, bàn chải đánh răng có thể dính máu.

Virus viêm gan B không lây qua đường hô hấp (ho, hắt hơi), nước bọt, thực phẩm, nước uống hoặc tiếp xúc thông thường. Các đường lây truyền chính bao gồm:

• Đường máu: Lây qua truyền máu, dùng chung kim tiêm, dao cạo, bàn chải đánh răng, dụng cụ xăm mình, xỏ khuyên không tiệt trùng.
• Đường tình dục: Lây qua quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm HBV.
• Từ mẹ sang con: Lây truyền từ mẹ bị nhiễm HBV sang con trong quá trình sinh nở là đường lây chủ yếu ở các nước có tỷ lệ lưu hành HBV cao.

Nhiều người nhiễm virus viêm gan B, đặc biệt là ở giai đoạn đầu hoặc mạn tính, không có triệu chứng rõ ràng. Khi có triệu chứng, chúng thường bao gồm:

Chẩn đoán viêm gan B thường dựa vào xét nghiệm máu để tìm các kháng nguyên và kháng thể của virus HBV, cùng với đánh giá chức năng gan và tình trạng tổn thương gan.

• Xét nghiệm máu:
  • HBsAg (Hepatitis B surface antigen): Khẳng định có nhiễm virus HBV.
  • Anti-HBs (Hepatitis B surface antibody): Cho biết đã có miễn dịch với HBV (do tiêm vắc-xin hoặc đã khỏi bệnh).
  • HBeAg (Hepatitis B e antigen): Cho biết virus đang hoạt động và có khả năng lây nhiễm cao.
  • Anti-HBe (Hepatitis B e antibody): Cho biết virus ít hoạt động hoặc đã ngừng sao chép.
  • HBV DNA: Đo lường lượng virus trong máu, đánh giá mức độ hoạt động của virus.
• Xét nghiệm chức năng gan: Đo nồng độ men gan (ALT, AST), bilirubin để đánh giá mức độ tổn thương gan.
• Siêu âm gan, Fibroscan: Đánh giá tình trạng xơ hóa gan hoặc các tổn thương khác.
• Sinh thiết gan: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết gan để đánh giá chính xác mức độ tổn thương gan.

Mục tiêu điều trị viêm gan B là kiểm soát sự nhân lên của virus, ngăn ngừa hoặc làm chậm quá trình xơ hóa gan, và giảm nguy cơ biến chứng như xơ gan và ung thư gan.

• Viêm gan B cấp tính: Thường không cần điều trị đặc hiệu, chủ yếu là điều trị hỗ trợ để giảm triệu chứng và theo dõi chức năng gan. Hầu hết các trường hợp sẽ tự khỏi.
• Viêm gan B mạn tính:
  • Thuốc kháng virus: Tenofovir, Entecavir là các thuốc được khuyến nghị, giúp ức chế sự nhân lên của virus và giảm tổn thương gan.
  • Interferon: Ít được sử dụng hơn do tác dụng phụ và liệu trình phức tạp.
  • Theo dõi định kỳ: Bệnh nhân cần được theo dõi chức năng gan, tải lượng virus và các dấu ấn ung thư gan (AFP) định kỳ.
  • Thay đổi lối sống: Tránh rượu bia, ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn để hỗ trợ chức năng gan.

Phòng ngừa là biện pháp hiệu quả nhất để kiểm soát bệnh viêm gan B.

• Tiêm vắc-xin viêm gan B: An toàn và hiệu quả cao, được khuyến nghị cho tất cả trẻ sơ sinh, trẻ em và người lớn chưa có miễn dịch.
• Sàng lọc phụ nữ mang thai: Để tiêm phòng và HBIg (globulin miễn dịch viêm gan B) cho trẻ sơ sinh nếu mẹ bị nhiễm.
• Không dùng chung kim tiêm: Đặc biệt với những người tiêm chích ma túy.
• Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su đúng cách.
• Kiểm tra máu trước khi truyền: Đảm bảo máu và sản phẩm máu an toàn.
• Khử trùng dụng cụ y tế: Đảm bảo các dụng cụ được tiệt trùng đúng quy định tại các cơ sở y tế, xăm mình, xỏ khuyên.

Nếu viêm gan B mạn tính không được kiểm soát tốt, nó có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng.

• Xơ gan: Gan bị tổn thương vĩnh viễn, hình thành mô sẹo, làm suy giảm chức năng gan.
• Suy gan: Gan không còn khả năng thực hiện các chức năng cần thiết, có thể dẫn đến hôn mê gan và tử vong.
• Ung thư biểu mô tế bào gan (HCC): Viêm gan B mạn tính là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan trên thế giới.
• Viêm thận, viêm mạch máu: Một số biến chứng ngoài gan có thể xảy ra.

Người nhiễm viêm gan B vẫn có thể sống một cuộc sống khỏe mạnh và trọn vẹn nếu tuân thủ điều trị và có lối sống lành mạnh.

• Tuân thủ điều trị: Uống thuốc đều đặn theo chỉ định của bác sĩ.
• Khám định kỳ: Theo dõi chức năng gan và tải lượng virus thường xuyên.
• Chế độ ăn uống: Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ; ưu tiên rau xanh, trái cây, protein nạc.
• Tránh rượu bia: Rượu bia gây gánh nặng cho gan, làm bệnh tiến triển nhanh hơn.
• Tập thể dục: Duy trì cân nặng hợp lý, cải thiện sức khỏe tổng thể.
• Thông báo cho người thân: Để họ có thể xét nghiệm và tiêm phòng nếu cần.
• Hỗ trợ tâm lý: Tham gia nhóm hỗ trợ hoặc tìm kiếm sự tư vấn để đối phó với căng thẳng.

Việc kiểm tra định kỳ là cực kỳ quan trọng đối với người nhiễm viêm gan B mạn tính.

• Đánh giá tình trạng bệnh: Theo dõi sự tiến triển của virus và mức độ tổn thương gan.
• Phát hiện sớm biến chứng: Giúp phát hiện sớm các biến chứng như xơ gan, ung thư gan để điều trị kịp thời.
• Điều chỉnh phác đồ điều trị: Bác sĩ có thể điều chỉnh thuốc hoặc liệu pháp dựa trên kết quả xét nghiệm định kỳ.
• Tư vấn và giáo dục: Bệnh nhân được cung cấp thông tin mới nhất và tư vấn về cách quản lý bệnh.